Section 163
विभाग वा कायार्लयले निर्णय गर्न सक्ने
(१)विभागले देहायका विषयमा परेको उजुरीका सम्बन्धमा आवश्यक जाँचबुझ गरी देहाय बमोजिम गर्न सक्नेछ :
(क) यस ऐन बमोजिम इजाजतपत्र नलिई श्रमिक आपूर्ति गर्ने र त्यस्ताे आपूिर्तकर्ता मार्फत श्रमिक आपूर्र्ति गरी काममा लगाउने व्यिक्तलाई दुई लाख रुपैयाँसम्म जरिबानागरी यस ऐनको अधीनमा रही आवश्यक आदेश जारी गर्न,
(ख)यस ऐन बमोजिम श्रम इजाजतपत्र नलिई विदेशीलाई काममा लगाउने व्यक्तिलाई श्रमिक सङ्ख्याको आधारमा दुई लाख रुपैयाँसम्म जरिबानागर्न र त्यसरी सजाय गरे पश्चात्पनि त्यस्तो िवदेशीलाई काममा लगाई राखेमा प्रतिव्यक्ति प्रतिमहिना पाँच हजारका दरले थप जरिबानागर्न,
(ग)काममा लगाउँदा वा लगाइसकेपछि परिच्छेद–२ विपरीतभेदभाव गर्ने व्यक्तिलाई एकलाख रुपैयाँसम्म जरिबाना गरी समानता कायम गर्ने आदेश दिन,
(घ) नियुक्ति पत्र नदिई वा रोजगार सम्झौता नगरी काममा लगाउने व्यक्तिलाई प्रतिश्रमिक दश हजार रुपैंयाँका दरले पाँच लाखरुपैंयाँसम्म जरिबानागरी नियुक्तिपत्र वा रोजगार सम्झौता गर्ने आदेश दिन,
(ङ)परिच्छेद–१५ बमोजिम निरीक्षकले लापरवाही वा बदनियतपूर्वककुनै काम गरी हानीनाेक्सानी पु¥याएमा त्यस्तो निरीक्षकलाई प्रचलित कानून बमोजिम विभागीय कारबाही गर्न,
(च)कसैले अनुचित श्रम अभ्यास गरेमा,श्रमिकलाई अन्याय हुने गरी यस ऐनको प्रतिकूल सरुवा गरेमा वा प्रतिष्ठानको विनियमावली विपरीत वढुवासम्बन्धी काम कारबाही गरेमा आवश्यक आदेश दिन,
(छ)यो ऐन तथा यस ऐन अन्तर्गत बनेको नियम बमोजिम कार्यालयले गर्नु पर्ने काम कारबाहीका सम्बन्धमा समयावधि उल्लेख भएकोमा कार्यालयबाट सो अवधि समाप्त भएको तीस दिनभित्र सम्म पनि सो काम सम्पादन नभएमा सम्बन्धित कार्यालयलाई आवश्यक निर्देशन दिन, (ज)श्रमिकलाई प्रदान गर्नु पर्ने पारिश्रमिक, सुविधाका सम्बन्धमा श्रम आपूर्तिकर्ता तथा मुख्य रोजगारदाताबीचमा विवाद उत्पन्न भएमा विवाद समाधानका लागि आवश्यक कार्य गर्न ।
(२) कायार्लयलेदेहायकाविषयमा परेको निवेदनका सम्बन्धमा आवश्यक जाँचवुझ गरी देहाय बमोजिमगर्न सक्नेछः–
(क)न्यूनतम पारिश्रमिकभन्दा कम पारिश्रमिक दिईकाममा लगाउने वा योऐन वा यस ऐन अन्तरगत बनेको नियमविपरीतहुने गरी पारिश्रमिक वा सुिवधा कट्टा गर्ने रोजगारदाताबाटकट्टा गरिएको रकमको अतिरिक्त दोब्बरसम्म हजर्ाना गरी सम्बन्धित श्रमिकलाई भराई दिन,(ख)कर्तव्य पालनाको सिलसिलामा सरकारी कर्मचारीलाई बाधा दिने,भुट्टािववरण पेश गर्ने,झुट्टाबयान गर्ने,कुनै प्रकारले अनुचित प्रभावमा पार्ने वा त्यसको लागि प्रयास गर्ने रोजगारदाता,श्रमिक वा अन्य व्यक्तिलाई बीस हजार रुपंैयाँसम्म जरिबाना गर्न,
(ग) यस ऐनको विपरीत हुने गरीकुनै व्यक्तिलाईतालिमीवा प्रशिक्षार्थीको रुपमा काम लगाउने रोजगारदातालाईप्रति प्रशिक्षार्थी वा तालिमी दशहजार रुपैयाँका दरले जरिबाना गरीत्यसरी प्रशिक्षार्थी वा तालिमीको रुपमा काम गर्ने व्यक्तिलाई नियमित रोजगारीमा राख्न आदेश दिई सोही बमोजिम हुन आउने पारिश्रमिक तथा सुविधा दिन आदेश दिन,
(घ)यो ऐन वायस ऐन अन्तर्गत बनेको नियम बमोजिम श्रमिकले पाउने उपदान वा सञ्चय कोष बापतको रकम वा सामाजिक सुरक्षा कोषमा जम्मा गर्नु पर्ने रकम जम्मा नगर्नेेवा औषधि उपचार खर्च नदिने वा क्षतिपूर्ति बापतको बीमा नगर्नेरोजगारदातालाई
त्यस्तो क्षतिपूर्ति र सोकोदोब्बर हर्जाना भराउने आदेश दिन,
यस ऐन विपरीतवा भेदभावपूर्ण तरिकाले जगेडामा राख्ने रोजगारदातालाई त्यस्तो कार्य नगर्न निर्देशन दिन, (च)यो ऐन वायस ऐन अन्तर्गतबनेको नियम वा विनियमावली विपरीतहुने गरी रोजगारीको अन्त्य गर्नेवा काममा हाजिर हुन नदिनेे रोजगारदातालाई आवश्यक निर्देशन दिन।
(३) यसदफामा अन्यत्र जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि कुनै श्रमिकले रोजगारदातासमक्षव्यक्तिगत विवाद समाधानको प्रक्रिया अवलम्वन गरी निवेदन दिन र सो बमोजिम विवाद समाधान गर्न बाधा पुगेको मानिने छैन ।
(४) विभाग वा कायार्लयमा परेको उजुरीको कारबाही र किनारा तोकिए बमोजिम हुनेछ
(क) यस ऐन बमोजिम इजाजतपत्र नलिई श्रमिक आपूर्ति गर्ने र त्यस्ताे आपूिर्तकर्ता मार्फत श्रमिक आपूर्र्ति गरी काममा लगाउने व्यिक्तलाई दुई लाख रुपैयाँसम्म जरिबानागरी यस ऐनको अधीनमा रही आवश्यक आदेश जारी गर्न,
(ख)यस ऐन बमोजिम श्रम इजाजतपत्र नलिई विदेशीलाई काममा लगाउने व्यक्तिलाई श्रमिक सङ्ख्याको आधारमा दुई लाख रुपैयाँसम्म जरिबानागर्न र त्यसरी सजाय गरे पश्चात्पनि त्यस्तो िवदेशीलाई काममा लगाई राखेमा प्रतिव्यक्ति प्रतिमहिना पाँच हजारका दरले थप जरिबानागर्न,
(ग)काममा लगाउँदा वा लगाइसकेपछि परिच्छेद–२ विपरीतभेदभाव गर्ने व्यक्तिलाई एकलाख रुपैयाँसम्म जरिबाना गरी समानता कायम गर्ने आदेश दिन,
(घ) नियुक्ति पत्र नदिई वा रोजगार सम्झौता नगरी काममा लगाउने व्यक्तिलाई प्रतिश्रमिक दश हजार रुपैंयाँका दरले पाँच लाखरुपैंयाँसम्म जरिबानागरी नियुक्तिपत्र वा रोजगार सम्झौता गर्ने आदेश दिन,
(ङ)परिच्छेद–१५ बमोजिम निरीक्षकले लापरवाही वा बदनियतपूर्वककुनै काम गरी हानीनाेक्सानी पु¥याएमा त्यस्तो निरीक्षकलाई प्रचलित कानून बमोजिम विभागीय कारबाही गर्न,
(च)कसैले अनुचित श्रम अभ्यास गरेमा,श्रमिकलाई अन्याय हुने गरी यस ऐनको प्रतिकूल सरुवा गरेमा वा प्रतिष्ठानको विनियमावली विपरीत वढुवासम्बन्धी काम कारबाही गरेमा आवश्यक आदेश दिन,
(छ)यो ऐन तथा यस ऐन अन्तर्गत बनेको नियम बमोजिम कार्यालयले गर्नु पर्ने काम कारबाहीका सम्बन्धमा समयावधि उल्लेख भएकोमा कार्यालयबाट सो अवधि समाप्त भएको तीस दिनभित्र सम्म पनि सो काम सम्पादन नभएमा सम्बन्धित कार्यालयलाई आवश्यक निर्देशन दिन, (ज)श्रमिकलाई प्रदान गर्नु पर्ने पारिश्रमिक, सुविधाका सम्बन्धमा श्रम आपूर्तिकर्ता तथा मुख्य रोजगारदाताबीचमा विवाद उत्पन्न भएमा विवाद समाधानका लागि आवश्यक कार्य गर्न ।
(२) कायार्लयलेदेहायकाविषयमा परेको निवेदनका सम्बन्धमा आवश्यक जाँचवुझ गरी देहाय बमोजिमगर्न सक्नेछः–
(क)न्यूनतम पारिश्रमिकभन्दा कम पारिश्रमिक दिईकाममा लगाउने वा योऐन वा यस ऐन अन्तरगत बनेको नियमविपरीतहुने गरी पारिश्रमिक वा सुिवधा कट्टा गर्ने रोजगारदाताबाटकट्टा गरिएको रकमको अतिरिक्त दोब्बरसम्म हजर्ाना गरी सम्बन्धित श्रमिकलाई भराई दिन,(ख)कर्तव्य पालनाको सिलसिलामा सरकारी कर्मचारीलाई बाधा दिने,भुट्टािववरण पेश गर्ने,झुट्टाबयान गर्ने,कुनै प्रकारले अनुचित प्रभावमा पार्ने वा त्यसको लागि प्रयास गर्ने रोजगारदाता,श्रमिक वा अन्य व्यक्तिलाई बीस हजार रुपंैयाँसम्म जरिबाना गर्न,
(ग) यस ऐनको विपरीत हुने गरीकुनै व्यक्तिलाईतालिमीवा प्रशिक्षार्थीको रुपमा काम लगाउने रोजगारदातालाईप्रति प्रशिक्षार्थी वा तालिमी दशहजार रुपैयाँका दरले जरिबाना गरीत्यसरी प्रशिक्षार्थी वा तालिमीको रुपमा काम गर्ने व्यक्तिलाई नियमित रोजगारीमा राख्न आदेश दिई सोही बमोजिम हुन आउने पारिश्रमिक तथा सुविधा दिन आदेश दिन,
(घ)यो ऐन वायस ऐन अन्तर्गत बनेको नियम बमोजिम श्रमिकले पाउने उपदान वा सञ्चय कोष बापतको रकम वा सामाजिक सुरक्षा कोषमा जम्मा गर्नु पर्ने रकम जम्मा नगर्नेेवा औषधि उपचार खर्च नदिने वा क्षतिपूर्ति बापतको बीमा नगर्नेरोजगारदातालाई
त्यस्तो क्षतिपूर्ति र सोकोदोब्बर हर्जाना भराउने आदेश दिन,
यस ऐन विपरीतवा भेदभावपूर्ण तरिकाले जगेडामा राख्ने रोजगारदातालाई त्यस्तो कार्य नगर्न निर्देशन दिन, (च)यो ऐन वायस ऐन अन्तर्गतबनेको नियम वा विनियमावली विपरीतहुने गरी रोजगारीको अन्त्य गर्नेवा काममा हाजिर हुन नदिनेे रोजगारदातालाई आवश्यक निर्देशन दिन।
(३) यसदफामा अन्यत्र जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि कुनै श्रमिकले रोजगारदातासमक्षव्यक्तिगत विवाद समाधानको प्रक्रिया अवलम्वन गरी निवेदन दिन र सो बमोजिम विवाद समाधान गर्न बाधा पुगेको मानिने छैन ।
(४) विभाग वा कायार्लयमा परेको उजुरीको कारबाही र किनारा तोकिए बमोजिम हुनेछ